2 اوت 2022 - طبق یک کارآزمایی بالینی در مقیاس کوچک، به نظر می رسد یک داروی دیابت با قدمتی بیش از نیم قرن از طریق معکوس کردن مقاومت به انسولین در بیماران، به درمان اختلال دوقطبی کمک می کند.
دکتر سینتیا کالکین، محقق ارشد، استادیار روانپزشکی در دانشگاه Dalhousie در هالیفاکس، نوا اسکوشیا، کانادا، گفت: در این مطالعه اختلال خلقی در بیماران دوقطبی که به مصرف داروی متفورمین پاسخ داده و کاهش مقاومت به انسولین را تجربه کردند، بهبود یافت.
او گفت: ما این بهبود را در اوایل هفته ی ششم مطالعه مشاهده کردیم. هفته ی چهاردهم نقطه پایانی مطالعه بود و بیماران به طور قابل توجهی بهبود یافته یا در حال بهبودی بودند، سپس ما آنها را تا 26 هفته پیگیری کردیم و حال بیماران همچنان خوب باقی مانده بود.
دکتر کالکین خاطرنشان کرد که برخی از بیمارانی که در این کارآزمایی شرکت داشتند، با گذشت شش یا هفت سال از کارآزمایی هنوز هم حال خوبی دارند.
متفورمین با کاهش تولید گلوکز توسط کبد و افزایش حساسیت بدن به انسولین، به درمان دیابت نوع 2 کمک می کند.
دکتر کلودیا بالداسانو، مدیر کلینیک آموزشی بیماران دوقطبی و خدمات مشاوره جامع اختلال خلقی در دانشکده پزشکی پرلمن دانشگاه پنسیلوانیا، گفت: مطالعات نشان داده است که بیش از 50 درصد از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، مقاومت به انسولین نیز دارند.
بالداسانو که از محققین این مطالعه نبود، گفت: به‌عنوان یک پزشک که هزاران بیمار دوقطبی را درمان می‌کنم، این موضوع واقعاً جالب است اما چندان تعجب برانگیز نیست زیرا بسیاری از بیماران دوقطبی در کلینیک ما، دچار اضافه وزن یا چاقی هستند، یا دچار دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین می باشند.
کالکین گفت: ارتباط بالقوه ی بین مقاومت به انسولین و اختلال دوقطبی باعث "تغییر پارادایم در روانپزشکی" می شود.ما باید بیشتر به مکانیسم‌های زمینه‌ای فکر کنیم و بیماران را صرفاً از نظر مغزی درمان نکنیم. ما باید به کل بدن بیمار و آنچه در کنار بیماری روانی آنها در حال رخ دادن است، نگاه کنیم، زیرا به نظر می رسد همه این چیزها به هم مرتبط هستند.
او افزود: نکته کلیدی این نیست که متفورمین یک داروی ضدافسردگی است، زیرا من اعتقادی به این موضوع ندارم. بلکه به نظر می رسد کلید معکوس کردن مکانیسم اساسی این ناهنجاری، یعنی معکوس کردن مقاومت به انسولین است.
در این کارآزمایی بالینی، کالکین و همکارانش به طور تصادفی به مدت 6 ماه به 20 بیمار متفورمین و به 25 بیمار دارونما دادند. هر دو گروه از بیماران هم اختلال دوقطبی و هم مقاومت به انسولین داشتند.
کالکین گفت: این بیماران به طور متوسط 25 سال بدون بهبودی با این بیماری، درگیر بودند. بیش از 55٪ از افراد با هر چهار کلاس دارویی که ما برای تثبیت خلق و خو تجویز می کنیم - لیتیوم، داروهای ضد صرع، داروهای ضد روان پریشی و ضد افسردگی ها- و بیش از 90٪ با سه کلاس از چهار کلاس دارویی، بهبود نیافته بودند. این مطالعه نشان داد که نیمی از بیماران در گروه متفورمین به این دارو پاسخ دادند و تا 14 هفته بعد از شروع درمان دیگر به انسولین مقاوم نبودند.این بیماران همچنین در آزمایش‌های استانداردی که برای ارزیابی علائم اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند، پیشرفت‌های قابل‌توجهی را تجربه کردند.
دکتر کالکین افزود: این دارو همچنین نسبتاً بی خطر بود.وقتی به نمایه عوارض جانبی متفورمین نگاه کردیم، تفاوتی با بیمارانی که دارونما مصرف می‌کنند، وجود نداشت. ما 65 سال است که این دارو را داریم. این داروی بسیار بسیار خوش خیم، ارزان و بی خطر است.
محققان فکر می‌کنند که مقاومت به انسولین ممکن است با تاثیر بر سد خونی مغزی - که جریان خون در مغز را از جریان خون در بقیه بدن جدا می‌کند- باعث اختلال دوقطبی شود یا بر آن تأثیر گذارد.
دکتر کالکین گفت: فرضیه من این است که زمانی که افراد نسبت به انسولین مقاوم می شوند، این سدخونی که به طور معمول از مغز محافظت می‌کند، نفوذناپذیری خود را از دست می دهد. سپس مولکول‌های التهابی می‌توانند از جایی که قبل نمی‌توانستند وارد مغز شوند، و این می‌تواند بر یک اختلال مغزی مانند اختلال دوقطبی تأثیر بگذارد.
دکتر بالداسانو گفت: اختلال در سد خونی مغزی ناشی از مقاومت به انسولین همچنین ممکن است اثربخشی داروهایی را که مستقیماً اختلال دوقطبی را درمان می‌کنند، مختل کند.خبر خوب این است که روانپزشکان بطور فزاینده ای راحت تر از گذشته متفورمین را برای درمان اضافه وزن مرتبط با داروهای تثبیت کننده خلق و خو، تجویز می کنند.
بالداسانو افزود: اگر بتوانید دارویی را تجویز کنید که می تواند به یک بیمار دوقطبی از دو طریق کمک کند - چیزی که می تواند از ابتلای آنها به دیابت نوع 2 جلوگیری کند و به کاهش علائم افسردگی آنها کمک کند - فکر می کنم این چیزی است که روانپزشکان قطعا از آن استفاده خواهند کرد.
کالکین گفت: مقاومت به انسولین، کلید تعیین کننده ی اثربخشی متفورمین در افراد است، و مقاومت به انسولین فقط در افرادی که دچار وزن اضافه یا چاقی هستند، رخ نمی دهد.چاقی منجر به مقاومت به انسولین می شود، اما من ورزشکاران سه گانه ی لاغری را نیز در مطب خود ویزیت کرده ام که به انسولین مقاوم بوده اند. بنابراین من فکر می کنم یک جزء ژنتیکی نیز در بروز مقاومت به انسولین دخیل است.
بالداسانو گفت: با این حال، برای اینکه متفورمین به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، باید آزمایشی در مقیاس بزرگ انجام شود که به طور قطعی فواید آن را اثبات کند.
این یافته ها اخیراً در مجله Clinical Psychiatry منتشر شده است.
منبع:
https://medicalxpress.com/news/2022-07-common-diabetes-drug-ease-bipolar.html